Χαλκιδική. Η θρησκευτική τοπογραφία της περιοχής κατά την αρχαιότητα

Στόχος αυτού του άρθρου είναι η συλλογή και ερμηνεία μαρτυριών για τα ιερά της Χαλκιδικής, περιοχής με πολυσυλλεκτικό πληθυσμό. Η μελέτη βασίστηκε σε αρχαίες πηγές και στα πορίσματα της παλαιότερης και νεότερης αρχαιολογικής έρευνας, χωρίς χρονολογικό περιορισμό, όπως ισχύει για τη μελέτη των λατρειών κάθε περιοχής. Σημαντικά ιερά, όπως του Ποσειδώνα στο Ποσείδι, του Διονύσου και των Νυμφών και αργότερα του Άμμωνα Δία στην Άφυτι, ο ναός αυτοκρατορικής λατρείας στα Καλίνδοια της Βοττικής, το ιερό της Άρτεμης στη Σάνη της Παλλήνης και του Απόλλωνος-Ηλίου στην Ουρανούπολη αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφικής έρευνας, ενώ άλλα ιχνηλατούνται με βάση τις πληροφορίες της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και επιγραφών. Παρουσιάζονται και σχολιάζονται επίσης κινητά ευρήματα, ως επί το πλείστον επιγραφές και γλυπτά, από θέσεις ιερών ή που μπορεί να συσχετιστούν με αυτές. Στο πλαίσιο αυτό συνδυάζονται κυρίως επιγραφικές μαρτυρίες που παρέχουν θρησκευτικού χαρακτήρα πληροφορίες με τους σύγχρονους χώρους εύρεσής τους. Σκοπός είναι να δοθεί μία όσο το δυνατό πληρέστερη εικόνα της θρησκευτικής ταυτότητας της περιοχής.